TỰ HỌC SINH HỌC 8

TRƯỜNG THCS TT CÁI NHUM

Hệ

thần

kinh

Hệ thần kinh
vận động

Hệ thần kinh
sinh dưỡng

Phân hệ
giao cảm

HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

Bài 48

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh

truyền từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần

kinh đến cơ quan phản ứng.

Thế nào là cung phản xạ?

Bài 48:

HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Quan sát hình 48-1 về đường đi của xung thần kinh
trong cung phản xạ ở hình A và B.

Da
Rễ
sau
Sừng
bên
Rễ
sau
Sừng
trước
Hạch
giao
cảm
Cơ
Ruột

Hình 48-1: Cung phản xạ

A-Cung phản xạ
vận động

Rễ sau Rễ sau

Da

Cơ

Sừng
sau

A. Cung phản
xạ vận động

B. Cung phản xạ
sinh dưỡng

Rễ trước

Bài 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Em hãy mô tả đường đi của

xung thần kinh ở hình A- Cung
phản xạ vận động?

 Cơ quan thụ cảm (da) tiếp

Rễ trước
Rễ sau
Hạch
thần
kinh
Da

B. Cung phản
xạ sinh dưỡng

Sừng bên

Bài 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Em hãy mô tả đường đi của
xung thần kinh ở hình B.Cung
phản xạ sinh dưỡng?

 Dạ dày co bóp phát xung

thần kinh theo dây thần kinh
hướng tâm tới sừng bên của
tuỷ sống phân tích rồi phát

xung thần kinh đi tới các hạch
giao cảm và theo dây thần

Qua bảng, em hãy cho biết cung phản xạ sinh dưỡng
có điểm nào khác so với cung phản xạ vận động?

- Cung phản xạ vận động không có hạch giao cảm và đối
giao cảm.

- Cung phản xạ sinh dưỡng cịn có hạch giao cảm và đối
giao cảm.

Bài 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Da
Rễ sau
Sừng bên

Rễ sau Sừng trước

Hạch
giao
cảm

Bài 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:



_{- Trung ương của các phản xạ sinh dưỡng}

nằm trong sừng bên của tủy sống và trong trụ

não.

- Đường dẫn truyền hướng tâm: từ thụ quan

đến trung ương.

- Đường dẫn truyền li tâm gồm 2 noron tiếp

giáp nhau trong hạch thần kinh sinh dưỡng.

Hệ thần kinh sinh dưỡng cấu tạo như thế nào?

+ Phần trung ương thần kinh nằm trong não, tuỷ
sống.

+ Phần ngoại biên là các dây thần kinh và hạch thần
kinh.

Bài 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:

Gồm hai phân hệ:
- Phân hệ giao cảm
- Phân hệ đối giao
cảm.

Hệ thần kinh sinh dưỡng

Phân hệ giao cảm Phân hệ đối giao cảm

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:
Hệ thần kinh sinh

Sợi
sau
hạch
Sợi
trước
hạch
Chuỗi
hạch
giao
cảm

A. Phân hệ giao cảm

Phân hệ giao cảm có

trung ương nằm ở

chất xám thuộc sừng

bên tuỷ sống (đốt tuỷ

ngực I đến tuỷ thắt

lưng III). Các nơron

trước hạch đi tới chuỗi

hạch giao cảm và tiếp

cận với nơron sau

hạch.

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Trung
ương đối
giao cảm
Sợi
trước
hạch
Sợi
sau
hạch

B. Phân hệ đối giao cảm

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

Phân hệ đối giao cảm có
trung ương là các nhân

xám trong trụ não và đoạn
cùng tuỷ sống. Các nơron
trước hạch đi tới các hạch
đối giao cảm (nằm cạnh
cơ quan) để tiếp cận các
nơron sau hạch. Các sợi
trước hạch của cả 2 phân
hệ đều có bao miêlin, cịn

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Trình bày rõ sự khác nhau giữa hai phân hệ giao
cảm và đối giao cảm?

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

Cấu tạo Phân hệ giao cảm Phân hệ đối
giao cảm

Trung ương
Ngoại biên

- Các nhân xám ở sừng
bên tuỷ sống (từ đốt tuỷ
I đến đốt tuỷ thắt lưng
III).

- Hạch nằm gần
cơ quan phụ

trách.

- Hạch thần kinh
(nơi chuyển tiếp

- Nơron trước hạch
(sợi trục có bao

miêlin).

- Nơron sau hạch

(khơng có bao miêlin).

- Chuỗi hạch nằm gần cột
sống (chuỗi hạch giao
cảm) xa cơ quan phụ
trách.

- Sợi trục ngắn
- Sợi trục ngắn

- Sợi trục dài

- Sợi trục dài

- Các nhân xám ở
trụ não và đoạn
cùng tuỷ sống.

 - Hệ thần kinh sinh

dưỡng gồm 2 bộ phận:

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:

+ Phân hệ giao cảm

+ Phân hệ đối giao cảm
- Mỗi bộ phận gồm có:

+Trung ương: nằm trong
não và tuỷ sống.

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:

 Điều hoà được

các hoạt động của
cơ quan. Giúp cơ
thể tự điều chỉnh
được và thích nghi
với những biến đổi
của môi trường.

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

III- Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng:

Căn cứ vào hình 48.3, em có nhận xét gì về chức
năng của phân hệ giao cảm và đối giao cảm?

 Hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm có tác

dụng đối lập đối với hoạt động của các cơ quan
sinh dưỡng.

Hệ thần kinh sinh dưỡng có vai trị như thế nào
trong đời sống?

 Nhờ tác dụng đối lập đó mà hệ thần kinh sinh

dưỡng điều hoà được hoạt động của các cơ
quan nội tạng.

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:



- Hai phân hệ có tác dụng đối lập nhau.

- Ý nghĩa: Điều hoà hoạt động của các nội quan.

- Nhờ tác dụng đối lập của hai phân hệ giao

cảm và đối giao cảm này mà hệ thần kinh sinh

dưỡng điều hoà được hoạt động của các cơ

quan nội tạng.

BÀI 48: HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG
I- Cung phản xạ sinh dưỡng:

II- Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng:

Chọn đáp án đúng nhất:

BÀI TẬP CỦNG CỐ

1. Phần ngoại biên của hệ thần kinh sinh

dưỡng gồm:

A. Các dây thần kinh và hệ thần kinh

B. Các dây thần kinh và hạch thần kinh

C. Các nơron

Chọn đáp án đúng nhất:

BÀI TẬP CỦNG CỐ

2. Chức năng của hệ thần kinh sinh

dưỡng là:

D. Cả A,B và C đúng.

A. Điều khiển hoạt động của cơ quan nội tạng

B. Điều khiển hoạt động có ý thức

DẶN DỊ

- Xem lại nội dung bài học

- Đọc trước Bài 49 “Cơ quan phân

tích thị giác”.

- Quan sát các hình 49.2; 49.3: Mơ

tả các thành phần chính của cơ